Okres dorastania to czas ogromnych zmian – zarówno fizycznych, jak i emocjonalnych. To także czas, kiedy młodzież zaczyna coraz bardziej zwracać uwagę na to, jak postrzegają siebie oraz jak są postrzegani przez innych. Wzrost presji społecznej, idealizowane obrazy z mediów społecznościowych oraz porównywanie się z rówieśnikami sprawiają, że problemy z samooceną stają się coraz bardziej powszechne wśród młodych ludzi. Właśnie tutaj wkracza psycholog, który pomaga młodzieży zrozumieć, skąd biorą się ich trudności w postrzeganiu siebie, i jak krok po kroku budować zdrową i stabilną samoocenę.
Czym jest niska samoocena i dlaczego dotyczy młodzieży?
Samoocena to sposób, w jaki oceniamy siebie – zarówno nasze cechy zewnętrzne, jak i wewnętrzne. W okresie dojrzewania, kiedy ciało i umysł przechodzą przez szereg zmian, samoocena młodzieży jest szczególnie podatna na wpływy zewnętrzne. Porównywanie się z rówieśnikami, presja osiągnięć szkolnych, zmieniające się ciało i hormonalne huśtawki emocjonalne mogą sprawić, że młodzi ludzie zaczynają kwestionować swoją wartość. Niska samoocena to stan, w którym jednostka postrzega siebie negatywnie, skupiając się głównie na swoich brakach, niedoskonałościach lub porażkach.
U młodzieży niska samoocena często wiąże się z obawami dotyczącymi akceptacji społecznej, strachu przed odrzuceniem, a także lękiem przed niepowodzeniem. Długotrwałe problemy z samooceną mogą prowadzić do poważniejszych trudności emocjonalnych, takich jak depresja, lęki, a nawet zaburzenia odżywiania. Dlatego tak ważne jest, aby jak najwcześniej reagować na pierwsze sygnały niskiej samooceny i wprowadzać odpowiednie wsparcie.
Dowiedz się, jak rozpocząć terapię – https://gdyniapsycholog.pl/dobry-psycholog-dzieciecy-w-gdyni/.
Jak psycholog pomaga młodzieży zbudować zdrową samoocenę?
Rola psychologa w pracy z młodzieżą, która zmaga się z niską samooceną, polega przede wszystkim na zrozumieniu źródeł tych trudności oraz na wprowadzeniu strategii, które pomagają młodym ludziom stopniowo budować pozytywny obraz siebie.
Jednym z podstawowych narzędzi, które psycholog wykorzystuje w terapii, jest terapia poznawczo-behawioralna(CBT). W ramach tego podejścia, psycholog pomaga młodzieży zidentyfikować i zmieniać negatywne myśli na temat siebie. Często młodzież przyjmuje nienaturalnie surowe i krytyczne przekonania, takie jak „nigdy nic mi się nie udaje” albo „jestem gorszy od innych”. CBT uczy, jak analizować te myśli, podważać ich prawdziwość i zastępować je bardziej realistycznymi oraz wspierającymi przekonaniami.
Psycholog wspiera młodych ludzi także w budowaniu zdrowych nawyków emocjonalnych, takich jak akceptacja własnych uczuć, radzenie sobie z niepowodzeniami oraz wyznaczanie realnych celów. Zamiast skupiać się na tym, co nie wychodzi, psycholog uczy młodzież dostrzegania własnych mocnych stron i małych sukcesów, które z czasem budują pewność siebie.
Rola rodziny i otoczenia
Rodzina odgrywa kluczową rolę w budowaniu samooceny nastolatka. Młodzi ludzie czerpią wzorce zachowań od swoich rodziców i opiekunów, dlatego ważne jest, aby rodzina wspierała zdrową samoocenę poprzez pozytywną komunikację, wspieranie autonomii dziecka i docenianie jego osiągnięć. Psycholog często pracuje z rodzicami, pomagając im zrozumieć, jak ich słowa i działania wpływają na postrzeganie siebie przez nastolatka.
Zadaniem rodziny jest także stworzenie środowiska, w którym młody człowiek będzie czuł się akceptowany bez względu na sukcesy czy porażki. Ważne jest, aby rodzice unikali porównań z innymi dziećmi, co tylko potęguje presję, i zamiast tego skupiali się na indywidualnych cechach i talentach swojego dziecka.
Praktyczne techniki wzmacniające samoocenę
Psycholog dziecięcy wprowadza szereg technik, które pomagają nastolatkom radzić sobie z negatywnymi myślami i budować pewność siebie. Jednym z ważnych narzędzi jest nauka asertywności – umiejętności wyrażania swoich potrzeb, myśli i emocji w sposób otwarty, ale szanujący innych. Młodzi ludzie, którzy potrafią bronić swoich granic i komunikować się w sposób bezpośredni, są bardziej pewni siebie i mają większą kontrolę nad swoimi relacjami.
Inną skuteczną techniką jest celebracja małych sukcesów. Psycholog pomaga młodzieży dostrzegać i doceniać drobne postępy – nie tylko te spektakularne osiągnięcia, ale także codzienne małe zwycięstwa, takie jak pokonanie lęku przed wystąpieniem publicznym czy ukończenie trudnego zadania. To buduje przekonanie, że krok po kroku można osiągać coraz więcej.
Wpływ mediów społecznościowych
Współczesna młodzież jest zanurzona w świecie mediów społecznościowych, które często przedstawiają nierealistyczne obrazy idealnego życia, ciała i relacji. Psycholog pomaga młodzieży zrozumieć, jak te obrazy mogą wpływać na ich samoocenę i uczy zdrowego podejścia do mediów społecznościowych. Kluczowe jest nauczenie młodych ludzi, aby nie porównywali się z innymi w sieci, ale skupiali się na realnych relacjach i celach w swoim życiu.
