Guzek pod pachą – co to może być?
Pojawienie się guzka pod pachą może wzbudzać niepokój, zwłaszcza jeśli długo się utrzymuje, boli lub powiększa. Warto jednak wiedzieć, że guzki pod pachą należą do stosunkowo częstych dolegliwości i nie zawsze muszą oznaczać coś poważnego. W wielu przypadkach przyczyna jest niegroźna – na przykład infekcja, podrażnienie lub łagodna zmiana w skórze. Niemniej jednak istnieją sytuacje, w których konsultacja z lekarzem jest absolutnie niezbędna. Co warto wiedzieć o guzkach pod pachą i kiedy nie można ich lekceważyć?
Najczęstsze przyczyny guzka pod pachą
Guzek pod pachą może mieć wiele przyczyn – od błahych po poważne. Do najczęstszych zalicza się:
- Powiększenie węzłów chłonnych – zwykle w wyniku infekcji wirusowej lub bakteryjnej organizm reaguje powiększeniem węzłów jako elementem odpowiedzi immunologicznej.
- Zmienione zapalnie gruczoły potowe (hidradenitis suppurativa) – przewlekła choroba skóry, prowadząca do tworzenia bolesnych guzków i ropni w okolicach pach, pachwin czy pośladków.
- Torbiele tłuszczowe czy łojowe – łagodne zgrubienia tkanki tłuszczowej, zwykle niebolesne, ale mogą się powiększać i powodować dyskomfort.
- Reakcje alergiczne lub podrażnienia – związane z antyperspirantami, goleniem, czy uciskiem odzieży.
- Choroby autoimmunologiczne – takie jak toczeń czy reumatoidalne zapalenie stawów, również mogą objawiać się powiększeniem węzłów chłonnych.
- Nowotwory – niestety, niekiedy guzek pod pachą może być objawem chłoniaka, przerzutów nowotworowych (np. z piersi w przypadku kobiet) lub pierwotnego guza tkanki miękkiej.
Kiedy guzek pod pachą powinien niepokoić?
Choć większość guzków pod pachą nie stanowi zagrożenia dla zdrowia, istnieją cechy, które powinny wzbudzić czujność i skłonić do szybkiej konsultacji lekarskiej. Są to m.in.:
- guzek twardy, nieprzesuwalny i rosnący w czasie,
- obecność innych objawów ogólnych, jak gorączka, nocne poty, utrata masy ciała,
- ból w obrębie węzła chłonnego, który się nasila,
- zaczerwienienie skóry i oznaki ropnia (ciepło, wyciek ropy),
- guzek utrzymujący się dłużej niż dwa tygodnie bez oznak ustępowania.
W szczególności osoby z grup ryzyka nowotworów (np. palacze, osoby w rodzinach z historią nowotworów, kobiety po 40. roku życia) powinny być szczególnie uważne na takie objawy.
Jak wygląda diagnostyka guzka pod pachą?
Diagnostyka guzka zaczyna się od dokładnego wywiadu lekarskiego oraz badania palpacyjnego. Niezbędne może być wykonanie dodatkowych badań obrazowych – najczęściej ultrasonografii (USG), która pozwala na ocenę struktury guzka (czy jest lity, torbielowaty, dobrze odgraniczony).
W zależności od wyników USG lekarz może zlecić dalsze badania, takie jak:
- morfologia krwi i OB/CRP – pozwalające wykryć stany zapalne lub infekcje,
- biopsja cienkoigłowa lub gruboigłowa zmian – w celu wykluczenia nowotworu,
- wykonanie RTG, tomografii komputerowej (TK) lub rezonansu magnetycznego (MRI),
- w przypadku podejrzenia choroby nowotworowej – również mammografia (u kobiet), PET lub konsultacja onkologiczna.
Szybka i dokładna diagnostyka ma kluczowe znaczenie, zwłaszcza gdy objaw guzka pojawia się bez wyraźnej przyczyny i utrzymuje się dłużej.
Guzek pod pachą u dziecka – czy to zawsze infekcja?
U dzieci pojawienie się guzka pod pachą najczęściej wiąże się z powiększeniem węzłów chłonnych w odpowiedzi na infekcję – np. wirusy przeziębienia, mononukleozę, ospę czy anginę. W takich przypadkach guzek zwykle jest miękki, przesuwalny i znika po kilku dniach do dwóch tygodni.
Rodzice jednak powinni zwrócić uwagę na objawy takie jak ból, duży wzrost węzła w krótkim czasie, gorączka bez wyraźnej przyczyny czy też obecność innych zmian skórnych. W takich sytuacjach warto skonsultować się z pediatrą, który zdecyduje o konieczności badań.
Leczenie guzka pod pachą – od domowych sposobów po specjalistyczne terapie
Zależnie od diagnozy, leczenie guzka może przybierać różne formy. W przypadku infekcji wirusowych wystarczające może być leczenie objawowe i odpoczynek – organizm sam poradzi sobie z patogenem. Jeśli przyczyną jest infekcja bakteryjna, lekarz może zalecić antybiotyk.
W przypadku torbieli łojowych lub gruczołów potowych leczenie polega niekiedy na ich chirurgicznym usunięciu. Jeśli mamy do czynienia ze stanem zapalnym gruczołów potowych (hidradenitis), często stosuje się leczenie dermatologiczne, zmiany diety, a w niektórych przypadkach nawet leczenie immunosupresyjne.
W przypadkach nowotworowych terapia zależy od rodzaju i stopnia zaawansowania choroby – może obejmować leczenie chirurgiczne, chemioterapię, radioterapię lub leczenie celowane. Kluczowe jest tu szybkie rozpoznanie i podjęcie leczenia w odpowiednim czasie.
Guz pod pachą i ból – czy to znak choroby?
Ból w obrębie guzka nie musi być objawem groźnej choroby – bardzo często wynika z lokalnego stanu zapalnego lub mechanicznego podrażnienia. Bolące węzły chłonne częściej wskazują na infekcję niż nowotwór, który zwykle ujawnia się jako bezbolesne zgrubienie.
Jednak nie można ignorować żadnego bólu utrzymującego się przez kilka dni. Szczególnie niepokojące jest, gdy ból przybiera charakter pulsujący, pogarsza się przy dotyku lub działa ogólno-systemowo – np. rozprzestrzenia się do ramienia, wydrążenia pachowego, czy pleców. W takich przypadkach wskazana jest konsultacja z lekarzem.
Jak zapobiegać problemom w okolicy pach?
Niestety nie na wszystkie przyczyny guzków pod pachą mamy wpływ, jednak można wykonać kilka kroków, by zmniejszyć ryzyko ich powstawania. Należy:
- unikać agresywnych antyperspirantów z alkoholem i aluminiami,
- stosować nowe, dobrze oczyszczone maszynki do golenia lub inne bezpieczne metody depilacji,
- unikać nadmiernego pocenia się lub noszenia ubrań z materiałów sztucznych,
- dbać o higienę osobistą i skórę pod pachami – zwłaszcza po wysiłku fizycznym,
- regularnie badać się, zwłaszcza przy obciążonym wywiadzie rodzinnym onkologicznym,
- wzmacniać odporność organizmu – odpowiednia dieta, sen, unikanie stresu.
Pamiętajmy – nasze ciało często wysyła subtelne sygnały alarmowe. Nie ignorujmy ich, lecz działajmy odpowiedzialnie i świadomie.