turkmeński kot pustynny

Turkmeński kot pustynny – nieustraszony mieszkaniec pustyni

Turkmeński kot pustynny, czyli kot arabski, ma umiejętności, które pomagają mu przetrwać w jednym z najmniej przyjaznych miejsc na ziemi. Ze zdumiewającą szybkością potrafi kopać nory w pustynnym piasku, które podczas upalnych dni lub zimnych nocy służą mu za schronienie. Zakres temperatur, w których kot arabski potrafi przetrwać, jest naprawdę imponujący: od -5 st. C do +52 st. C!

Kot arabski to gatunek drapieżnego ssaka z rodziny kotowatych, który został odkryty w 1856 roku przez francuską ekspedycję badającą Saharę. Występuje na kilku odległych od siebie obszarach: na Saharze, Półwyspie Arabskim i w zachodnim Egipcie, a także na wschód od Morza Kaspijskiego oraz na granicy Pakistanu i Afganistanu. Zamieszkuje głównie pustynie, ale bywa spotykany również na ubogich w roślinność równinach i w skalistych dolinach.

Inne nazwy kota arabskiego to turkmeński kot pustynny albo kot piaskowy, które pochodzą od terenów, na jakich ten kot żyje. Na zwierzęta żyjące na piasku mówi się również: psammofile. Koty arabskie mają umiejętności, które pozwalają im przetrwać w najmniej przyjaznych miejscach na ziemi. Ich łapki nie doznają poparzeń od gorącego piasku. Dość długie i ciemne włoski rosnące między palcami stóp tworzą futrzaną poduszeczkę, która zapobiega zapadaniu się w piasek oraz izoluje od rozgrzanej do czerwoności powierzchni. Co więcej, takie pokrycie łap uniemożliwia wytropienia kota, gdyż nie pozostawia on po sobie praktycznie żadnych śladów. Włoski na łapkach działają niczym miotełki zasypujące tropy. Kot arabski posiada jeszcze jeden mechanizm, który pozwala mu przetrwać w ciężkich pustynnych warunkach — nie potrzebuje pić wody. Pragnienie zaspokaja płynami znajdującymi się w upolowanej zdobyczy. A trzeba przyznać, że jest naprawdę świetnym łowcą, który należy do najbardziej nieustraszonych mieszkańców pustyni. Turkmeński kot pustynny poluje nawet na tak niebezpieczne zwierzęta, jak żmije, a siła jego zgryzu jest najwyższa spośród wszystkich kotów.

Turkmeński kot pustynny wielkością zbliżony jest do naszego kota domowego, a więc nie jest zbyt duży. Jego wielka głowa i spore uszy wyraźnie wyróżniają się na tle reszty ciała. Dodaje mu to wiele uroku. Przez takie proporcje kot arabski wygląda niczym postać z komiksu. Niestety, słodki wygląd doprowadził gatunek na skraj wyginięcia, ponieważ wiele osób chce mieć takie urokliwe zwierzę w domu.

Turkmeński kot pustynny – charakterystyka

Wygląd: turkmeński kot pustynny posiada średniej długości grube futro o kolorze piaskowożółtym na piersi, a na spodzie zawsze białe. Na futrze słabe, szarobrązowe pręgowanie. Na nogach i ogonie pręgi są wyraźniejsze. Kot ma krótkie łapy, a pomiędzy poduszeczkami stóp – długie, ciemne włosy chroniące przed gorącym piaskiem. Głowa jest bardziej płaska niż u kota domowego. Na bokach głowy ma bokobrody. Jego oczy są niezbyt duże, z ciemnoczerwoną kreską przy wewnętrznych kącikach. Tęczówki są zielonkawo-żółte. Charakterystyczną cechą kota arabskiego są duże uszy – relatywnie większe niż u innych przedstawicieli kotowatych.

Długość ciała: 43-55 cm.

Długość ogona: 25-35 cm.

Waga: samce: 2,1-3,4 kg; samice: 1,4-3,1 kg.

Tryb życia: z tego, co wiadomo, kot arabski prowadzi samotny oraz nocny tryb życia (chociaż podgatunek występujący w Pakistanie w okresie zimowym jest aktywny o zmierzchu i świcie). Dzień spędza w wykopanej przez siebie norze w słabo pokrytych roślinnością wydmach, gdzie chroni się przed słońcem. Jest bardzo odporny na ekstremalne temperatury. Areał osobniczy samca, jak i samicy wynosi około 16 km². Czasami wędrują na odległość 8-10 km. Do wrogów kota arabskiego zaliczają się węże, sowy i szakale.

Pożywienie: kot arabski poluje głównie na myszoskoczki, nornikowate, zające, pająki, jaszczurki, ptaki i owady. Ponadto na węże i stawonogi. Zjada też szarańczę. Nadmiar pokarmu ukrywa pod piaskiem. Pragnienie zaspokaja wilgocią znajdującą się w upolowanej zdobyczy.

Długość życia: do 13 lat w niewoli. Nie wiadomo, jak długo żyje na wolności.

Rozmnażanie: okres rozrodczy jest zależny od rejonu występowania. Na Saharze trwa od stycznia do kwietnia, w Turkmenistanie w kwietniu, natomiast w Pakistanie – od września do października. Samce trzymane w niewoli w tym okresie znakują teren moczem. Ciąża u samic trwa 59-63 dni. Po tym okresie na świat przychodzi 1-8 kociąt (najczęściej 4-5). Chociaż dojrzałość płciową uzyskują pomiędzy 9. a 14. miesiącem życia, względnie niezależne są już po 6-8 miesiącach.

Ochrona: w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii NT (podwyższonego ryzyka). Głównym zagrożeniem dla tego gatunku jest degradacja siedlisk poprzez urbanizację oraz wypas zwierząt gospodarskich. Innym zagrożeniem jest konkurencja ze strony domowych psów i kotów. Są zabijane również w pułapkach zastawianych na lisy i szakale oraz w odwecie za zabicie kurcząt. Polowanie na ten gatunek jest zabronione w kilku krajach. Kot ten jest również przedmiotem nielegalnego handlu – są ludzie, którzy chcą trzymać go w domu jako pupila.