liszajec pęcherzowy noworodków

Liszajec pęcherzowy – jak wygląda, przyczyny i leczenie choroby skóry

Co to jest liszajec pęcherzowy?

Liszajec pęcherzowy to jedna z najczęstszych bakteryjnych infekcji skóry, dotykająca głównie niemowlęta i dzieci, choć może wystąpić również u dorosłych. Charakterystyczną cechą choroby są pęcherze wypełnione klarownym lub mętnym płynem, które łatwo pękają, tworząc nadżerki i strupy o złocistym zabarwieniu. Występuje ona najczęściej na twarzy – wokół ust i nosa – ale może objąć także inne części ciała. Ze względu na bardzo zaraźliwy charakter, liszajec pęcherzowy wymaga szybkiej diagnozy i odpowiedniego leczenia.

Jakie są przyczyny liszajca pęcherzowego?

Główną przyczyną liszajca pęcherzowego jest zakażenie bakteriami – najczęściej Staphylococcus aureus (gronkowiec złocisty) lub Streptococcus pyogenes (paciorkowiec ropny). Do zakażenia dochodzi zazwyczaj na skutek uszkodzenia naskórka, np. przez drobne skaleczenia, ugryzienia owadów, wypryski czy otarcia. Bakterie mogą się także przenosić przez bezpośredni kontakt z osobą zakażoną, a także przez wspólne korzystanie z ręczników, ubrań czy zabawek. Czynniki sprzyjające rozwojowi liszajca to również osłabiona odporność, złe warunki higieniczne oraz ciepły i wilgotny klimat.

Jak wygląda liszajec pęcherzowy – objawy choroby

Objawy liszajca pęcherzowego bywają łatwe do rozpoznania, choć jego wygląd może się różnić w zależności od etapu rozwoju. Początkowo pojawiają się małe pęcherzyki o cienkich ściankach, wypełnione klarownym płynem. Z czasem pękają, pozostawiając po sobie wilgotne nadżerki, które szybko pokrywają się charakterystycznymi, miodowymi strupami.

Najczęstsze objawy to:

Pojawienie się pęcherzy na skórze, szczególnie na twarzy, dłoniach i kończynach
Świąd i pieczenie w miejscu zmian skórnych
Szybkie przemieszczanie się infekcji na inne obszary ciała
Powiększenie węzłów chłonnych w okolicy zakażenia
W niektórych przypadkach – gorączka i ogólne osłabienie

Jak diagnozuje się liszajec pęcherzowy?

Rozpoznanie liszajca pęcherzowego zazwyczaj nie sprawia trudności i opiera się na charakterystycznym wyglądzie zmian skórnych oraz wywiadzie lekarskim. Dermatolog lub lekarz pierwszego kontaktu może również zdecydować się na pobranie próbki płynu z pęcherza lub wymazu ze strupa w celu wykonania posiewu bakteryjnego. Pozwala to jednoznacznie zidentyfikować czynnik chorobotwórczy i dobrać najskuteczniejszy antybiotyk.

Jak leczyć liszajec pęcherzowy?

Leczenie liszajca pęcherzowego zależy od stopnia zaawansowania choroby. W przypadku niewielkich zmian ograniczonych do jednej okolicy ciała, wystarczy miejscowe stosowanie maści antybiotykowych, takich jak mupirocyna czy kwas fusydowy. W infekcjach bardziej rozległych lub nawracających lekarz może zalecić antybiotykoterapię doustną, na przykład z zastosowaniem cefaleksyny lub kloksacyliny.

Ważnym elementem terapii jest także odpowiednia higiena. Zaleca się:

Codzienne mycie zmian skórnych wodą z dodatkiem łagodnego środka antyseptycznego
Unikanie drapania i dotykania zmian skórnych
Stosowanie jednorazowych ręczników i częsta zmiana pościeli
Ograniczenie kontaktów z innymi osobami do czasu wygojenia się zmian

W przypadkach powikłanych lub u osób z obniżoną odpornością, liszajec pęcherzowy może prowadzić do poważniejszych komplikacji, takich jak zapalenie nerek (kłębuszkowe zapalenie nerek) czy sepsa, dlatego nie należy bagatelizować objawów i w razie wątpliwości skonsultować się z lekarzem.

Czy liszajec pęcherzowy jest zaraźliwy?

Tak, liszajec pęcherzowy jest wysoce zaraźliwy, zwłaszcza w środowiskach takich jak przedszkola, szkoły czy rodziny z małymi dziećmi. Największe ryzyko zakażenia występuje podczas bezpośredniego kontaktu z osobą chorą lub pośrednio – przez przedmioty codziennego użytku, które miały kontakt ze skórą pacjenta. Szybkie rozpoznanie i odizolowanie chorego, a także przestrzeganie zasad higieny, pozwala na ograniczenie rozprzestrzeniania się infekcji.

Liszajec pęcherzowy u dzieci – co warto wiedzieć?

Dzieci są szczególnie podatne na liszajec pęcherzowy z powodu cienkiej warstwy naskórka i częstych drobnych urazów skóry. Dodatkowo, w grupach żłobkowych i przedszkolnych dzieci przebywają blisko siebie, co ułatwia przenoszenie bakterii. W przypadku zaobserwowania charakterystycznych zmian skórnych u dziecka, należy niezwłocznie udać się do pediatry i powstrzymać dziecko od kontaktów z rówieśnikami do momentu wyleczenia infekcji. Nawet po ustąpieniu objawów, należy zwracać uwagę na możliwe nawroty i dbać o właściwą pielęgnację skóry dziecka.

Jak zapobiegać liszajcowi pęcherzowemu?

Zapobieganie liszajcowi pęcherzowemu opiera się głównie na higienie osobistej i szybkim reagowaniu na pierwsze objawy choroby. Oto kilka sprawdzonych sposobów na zmniejszenie ryzyka zakażenia:

Regularne i dokładne mycie rąk, zwłaszcza po kontakcie z osobami chorymi
Dezynfekcja drobnych ran i skaleczeń
Unikanie dzielenia się ręcznikami, ubraniami i bielizną
Codzienna kąpiel dzieci i utrzymywanie ich skóry w czystości
Szybkie leczenie chorób skóry, które mogą tworzyć „wrota” do zakażenia

W placówkach edukacyjnych warto edukować personel i rodziców na temat objawów liszajca i konieczności działań izolacyjnych. W niektórych przypadkach, u osób z nawracającymi zakażeniami, lekarz może zalecić profilaktyczne stosowanie maści antybakteryjnej w okolicy nosa – gdzie najczęściej rozwija się gronkowiec złocisty.